اصول طراحی اتاق تمیز و کلین روم

هنگامی که هدف و پروژه شما و یا محصول تولیدی و حتی انجام تحقیق یا ساخت در فضایی است که تا آنجا که ممکن است از نظر پارامترهای محیطی تحت کنترل قرار گرفته باشد، مهم است که اصول طراحی کلین روم و ساخت سایت موردنظرتان را تحت نظر بگیرید.

این بدان معناست که برای جریان هوا، فشار اتاق تمیز، ذرات معلق در هوا کلین روم، دمای کلین روم، رطوبت نسبی و سایر عواملی که ممکن است بر طبقه بندی مورد نیاز کلین روم (اتاق تمیز) تأثیر بگذارد، بایستی برنامه ریزی دقیق انجام شود.

کلین روم یا اتاق تمیز برای فرایندها از تولید و بسته بندی دارویی، آزمایشگاه پزشکی و تحقیقات دانشگاهی، کاربردهای صنعتی در هوا فضا، اجزای رایانه، نیمه هادی ها، قالب گیری تزریقی، بخارهای مایع، شاهدانه پزشکی و بسیاری موارد دیگر مورد استفاده بوده و الزام حیاتی باشد.

هنگام برنامه ریزی برای اصول طراحی اتاق تمیز و ساخت آن، عوامل مهم زیادی وجود دارد که باید در نظر گرفته شود. در این نگارش می خواهیم با اصول کار "تمیز کردن" کلین روم یا اتاق تمیز را شروع کنیم.

 

اصول طراحی اتاق تمیز وابسته به جریان هوا است؟

این موضوع که طراحی اتاق تمیز وابسته به جریان است کاملاً درست نیست عوامل دیگری نیز وجود دارد که می تواند بر روی کار شما تأثیر منفی بگذارد، اما نحوه کنترل کیفیت هوا عامل اصلی تعیین کننده موفقیت در رسیدن به استاندارد فضای تمیز شما است. نگرانی اصلی غلظت ذرات و آلودگی میکروبی در هوا یا فضای کلین روم است. در اینجا چهار عامل وجود دارد که به تعریف تمیزی فضای کلین روم (اتاق تمیز) شما کمک می کند.

اصول طراحی اتاق تمیز وابسته به جریان هوا است؟

سیستم های فیلتراسیون - در قلب بیشتر اتاق های تمیز یک سیستم تصفیه هوای ذرات بسیار کارآمد به نام فیلتر هپا (HEPA) وجود دارد. فضاهایی که حتی به هوای تمیزتری نیاز دارند ، ممکن است از فیلتر های کامل تری به نام آلپا (ULPA) استفاده کنند.

طبقه بندی ISO – در اصول طراحی کلین روم پاکیزگی هوا طبق استاندارد ISO 14644-1 Cleanroom Standard طبقه بندی شده است. طبقه بندی ISO 1-9 کیفیت هوا را بر روی تعداد ذرات موجود در محیط با اندازه های مختلف میکروسکوپی درجه بندی می کند. هرچه عدد ISO کمتر باشد، میزان حساسیت خروجی و "تمیز کردن" اتاق بیشتر می شود. عملیات تولید معمولی در اتاق های تمیز با طبقه بندی ISO 7 یا 8 انجام می شود.

تغییرات هوا در ساعت - تغییرات هوا در هر ساعت تعداد زمان عبور هوا از فیلترهای اتاق را اندازه گیری می کند. هرچه عبور بیشتر باشد، ذرات کمتری در هوا وجود دارند. Ach با تقسیم حجم هوای عبوری از فیلترهای HEPA بر حجم اتاق محاسبه می شود.

یک فضای ISO 5 حدود 240 تا 360 ach را در گردش خواهد داشت، در حالی که یک عملکرد ISO 8 فقط شامل 10 تا 25 ach است. برای مقایسه، یک اتاق معمولی یا یک منطقه اداری تقریباً دو تا چهار ach دریافت می کند.

استراتژی گردش هوا - هوای اتاق تمیز به یکی از دو روش گردش می یابد.

  1.  گردش مجدد جریان هوا - تامین هوای تمیز و مطبوع به فضای اتاق تمیز از طریق فیلتر ترمینال HEPA و بازگشت به AHU از طریق کانال بازگشت
  2. جریان هوای Single Pass - از طریق ترمینال HEPA هوای تمیز و مطبوع را به فضای اتاق تمیز تهیه کنید و آن را به محیط خارج وارد کنید.

در هر دو روش مزایای وجود دارد.
اگر عملکرد شما به دما و رطوبت نیز حساس باشد، جریان هوای چرخشی ممکن است یک استراتژی ترجیحی باشد.

هوای دفع شده از جریان هوا با یک گذر به دلیل تخلیه هوای خارج از محیط به کاهش بار کوچک و همچنین غلظت خطرناک کمک می کند.

 

کاربرد اتاق تمیز

قبل از بررسی اصول طراحی اتاق تمیز باید کاربرد اتاق تمیز را بدانیم. حساسیت محیطی کاری که باید در اتاق تمیز انجام شود، نیازهای طبقه بندی هوای پاک بر اساس ISO را تعیین می کند.

به عنوان مثال، تولید تجهیزات پزشکی، آزمایشگاه تحقیقاتی سلول درمانی و ژن درمانی و تولید واکسن تزریقی استریل در اتاق های تمیز با رتبه بندی حساس به کلاس ISO 5 انجام می شود. داروی جامد، مونتاژ غشای صفحه لمسی در محیط ISO 7 انجام می شود، در حالی که فرآیندهای تولید عمومی، ترکیبات غیر استریل فقط به یک فضای کاری ISO 8 نیاز دارند.

کاربرد اتاق تمیز

 

در اصول طراحی اتاق تمیز به  به طرح فکر کنید

در اصول طراحی اتاق تمیز علاوه بر اتاق تمیز، فضای اطراف نیز باید در نظر گرفته شود. هر چقدر جریان هوا به خوبی کنترل شود، ممکن است مواردی از نفوذ و انفجار وجود داشته باشد. همچنین بدون توجه به نحوه طراحی اتاق تمیز، آلودگی هوا از طریق درها امکان پذیر است. در حقیقت، یک نکته مهم در طراحی ، یک درب اتاق تمیز است که باعث کاهش اتلاف هوا از طریق این ویژگی معماری می شود.

فضای اطراف بسیار مهم است. اتاق های تمیز باید طراحی شوند تا بین اتاق های تمیز مجاور بیش از دو درجه اختلاف وجود نداشته باشد. به عنوان مثال، یک فضای ISO 5 می تواند در کنار یک اتاق ISO 7 باشد، اما نباید مستقیماً به یک اتاق تمیز ISO 8 ملحق شود.

نشتی هوا را بیابید

هوا، گاهی اوقات به روش های غیر برنامه ریزی شده و پیش بینی نشده، به اتاق تمیز نفوذ می کند (وارد می شود) و از آن خارج می شود. هدف کنترل میزان وقوع هر دو است. نشت هوا باید با سرعت 1 تا 2٪ کنترل شود.

با تنظیم فشار هوا در داخل، میزان فیلتراسیون هوا از خارج قابل کنترل است. فشار مثبت هوا باعث می شود هوای "کثیف" از فضاهای مجاور را کنترل کرده و از ورود آن به اتاق تمیز جلوگیری کند. با داشتن یک دیفرانسیل فشار از 0.02 تا 0.05 آب سنج (w.g.) بین فضا و محیط کثیف تر، خطر نفوذ آلاینده ها تا حد زیادی کاهش می یابد.

مهم است در اصول طراحی کلین روم که نقاط خروج هوای معماری را به حداقل برسانید. نفوذ از طریق وسایل روشنایی اتاق و پریزهای برق، قاب درب و پنجره و جایی که دیوارها با کف و سقف روبرو می شوند، اتفاق می افتد. این موارد در هنگام طراحی فضای اتاق تمیز مهم است.

مصالح و مواد ساختمانی

هنگام ساختن فضای اتاق تمیز، استفاده از موادی که باعث ریختن، تولید ذرات، ایجاد فضا برای قرار دادن میکروارگانیسم ها یا تولید الکتریسیته ساکن می شود، بسیار مهم است. برای تمیز کردن آسان باید سطح نیز مناسب باشد. بهترین مواد صاف و آسان پاک کردن شامل HPL ،GI با روکش پودر، شیشه، فولاد ضد زنگ و سایر مواد بهترین اتاق تمیز هستند.

کیفیت مواد، مقاومت، مدولار بودن و دوام از دیگر عواملی هستند که در هنگام کاهش نشت و نگهداری باید مورد توجه قرار گیرند.
دیوارها، سقف، درها، پنجره مدولار را می توان با مفهوم اصول GMP (روش ساخت خوب) ساخت.

کارمندان نیز آلوده کننده هستند

گردش کار و همچنین جریان هوا را در نظر بگیرید. تخمین زده شده است که تا 80 درصد از آلودگی های کلین روم به دلیل کارگران در فضای اتاق تمیز باشد.

با داشتن راهروها و درهای ورودی یک دسترسی، آلودگی را کاهش دهید. ساختن یک فضای کنترل شده محیطی که به اندازه کافی بزرگ باشد تا بتواند نیازهای شما را تأمین کند نیز مهم است. تعداد کارگران، کارهایی که انجام می دهند، نحوه جریان آن کار و حتی نقاط ورود و خروج مواد را در نظر بگیرید. برای حفظ وضعیت اتاق تمیز، مهم است که جریان شخصی و مادی بهینه طراحی شود که بتواند آلودگی متقاطع را کاهش دهد.

بسیاری از شرکتها تاسیساتی را طراحی می کنند که دارای الگوی جریان یک طرفه، نقاط ورود و خروج جداگانه و روشهای مناسب لباس شب باشد. بسته به درخواست و روند کار شما، ممکن است عوامل زیادی وجود داشته باشد که باید در نظر گرفته شوند.

برجستگی ها

چه چیزی در اتاق تمیز بیرون زده است - آیا آنها سطح خاصی را مختل می کنند؟ در حین طراحی و ساخت، تا آنجا که می توانید حذف کنید. مجرمان متداول عبارتند از:

  • چراغ ها
  • ردیاب های دود
  • نقاط قوت
  • آب پاش ها
  • درهای آتش نشانی

 

منبع تغذیه و روشنایی در اصول طراحی اتاق تمیز

  • در اصول طراحی کلین روم بدانید که این تجهیزات در کجا قرار دارد و چگونه قرار گرفته است ، سپس مکان نقاط قدرت / MCC را هماهنگ کنید.
  • پریزهای برق باید روی دیوار فرو رفته باشند (از نوع طراحی باریک) ، بدون لبه های تیز. اطمینان حاصل کنید که هیچ سرویس / کابل کشی در معرض اتاق تمیز ظاهر نمی شود.
  • چگونه سرویس می شود؟ آیا می توان این کار را از خارج از اتاق انجام داد یا برای تعویض اتصالات چراغ نیاز به تعطیلی اتاق دارید؟ از انواع نورپردازی IP65 مهر و موم شده با دسترسی بالای نگهداری استفاده کنید. انواع روشنایی LED ترجیح داده می شوند.
  • اطمینان حاصل کنید که سطح روشنایی کافی برای کارهای مورد نیاز وجود دارد ، یعنی 400 لوکس که در AS / NZS 1680 توصیه شده است. همچنین از یکنواختی نور اطمینان حاصل کنید.
  • آیا کارهای خاصی انجام می دهید که به سطح روشنایی بیشتری نیاز دارند؟ به عنوان مثال، در ابزار دقیق ، بازرسی و غیره
  • ماژول های کنترل روشنایی باید در خارج از اتاق تمیز قرار بگیرند.
  • روشنایی اضطراری و خروجی را به نیازهای فعلی کد ساختمان تأمین کنید.

مشاهده پنجره - راهروها

  • آیا به اندازه کافی در اتاق تمیز پنجره مشاهده کرده اید تا سرپرست / بازدید کننده بتواند بدون رفتن به داخل اتاق تمیز عبور کند.
  • اگر پنجره ای بین دو ناحیه استریل دارید ، شیشه های دوجداره را در نظر بگیرید - این امر باعث می شود شیشه های شیشه با دیوار (بدون آستانه) تراز شوند ، و تمیز کردن آسان تر می شود.
  • قفل هوا
  • داشتن قفل های هوایی شخصی و مادی باید در نظر گرفته شود. بستگی به برنامه دارد ، می تواند جداگانه یا ترکیبی باشد.
  • از قفل هوای شخصی برای ایجاد روکش و جدا کردن برای ورود به اتاق تمیز از مناطق غیر GMP استفاده می شود.


سوالات متداول درباره اصول طراحی اتاق تمیز

 دستورالعمل های پیشنهادی برای طراحی و ساخت اتاق تمیز چیست؟

ISO 14644-4: 2001 - طراحی ، ساخت و راه اندازی Cleanroom

 طبقه بندی ISO برای اتاق های تمیز چیست و چگونه تعریف می شوند؟

اتاق های تمیز بر اساس میزان تمیز بودن هوا طبقه بندی می شوند. ایجاد یک اتاق تمیز ISO فرآیندی پیشرفته است که کیفیت هوا را اندازه گیری می کند. در طراحی و تمیز کردن اتاق تمیز، این مهم در تعیین کیفیت تمیز کردن در یک اتاق ISO Clean و طراحی های مختلف اتاق تمیز است که شرکت اندیشگران تولید می کند.

تغییر هوا در هر ساعت نیز معیار مهمی است که باید تأیید شود تا بتواند به عنوان اتاق تمیز ISO گواهی شود. در زیر طبقه بندی FS209E برای نرخ تغییر هوا آورده شده است:

طبقه بندی FS209E برای نرخ تغییر هوا

مرجع گواهینامه اتاق تمیز

آزمون صدور گواهینامه Cleanroom توصیه می شود که مطابق با دستورالعمل طبقه بندی FS 209E و ISO 14644 و استاندارد IEST-RP-CC006.3 انجام شود.

روش های مختلف ساخت اتاق تمیز چیست؟

الف: ساخت معمولی - دیوار گچ با رنگ اپوکسی

ب ساخت مدولار - پانل های پیش ساخته عایق بندی شده با آلومینیوم ، HPL ، GI.

ج روکش روی ساختار موجود - FRP ، PVC ، ورق آلومینیوم

ذرات مجاز در هر طبقه بندی ISO چیست؟

در زیر جدول استانداردهای سیستم اتاق تمیز ISO 14664-1 آمده است.

 

امیدواریم که در پایان این نگارش که مطالب عنوان شده برای شما مفید بوده باشد و هرگاه نیاز به مشاوره و طراحی و ساخت کلین روم داشته باشید کارشناسان شرکت اندیشگران آماده همکاری با شما هستند.

امتیاز دهید :