سیستم تهویه مطبوع در اتاق های تمیز (کلین روم) دارای تفاوت های قابل ملاحظه ای با ساختمان های تجاری و مسکونی می باشد. اتاق های تمیز بسیار انرژی برند چرا که حجم تعویض هوای اتاق در هر ساعت بین 10 تا 50 برابر بیش از یک اتاق معمولی است از این رو هزینه های عملیاتی و ساخت بالایی دارند.در گذشته توجه کمتری به بحث مصرف انرژی در اتاق تمیز می شد ولی امروزه بدلیل بالا رفتن حامل های انرژی توجه بیشتری به صرفه جویی انرژی و کم کردن مصرف انرژی در اتاق های تمیز شده است.
قواعد عمومی را بیان و موارد ویژه اتاقهای تمیز را منعکس نمی کنند تنها جزییات برخی از موارد صرفه جویی انرژی را در دو استاندارد معتبر المانیVDI 2083 standard1و استاندارد بریتانیا BS 8568:20132می توان یافت .توجه ویژه ای جهت بهینه سازی فاکتور تعویض هوا و در نظر گرفتن تولید ذرات بصورت واقعی در اتاق تمیز نیاز است چرا که با بالا رفتن سطح تمیزی فضا میزان تعویض هوا افزایش خواهد یافت در طراحی این اتاق ها توجه به تکنولوژی ویژه، فیلتراسیون ،توزیع مداوم جریان هوای تمیز، کنترل فشار و مسایل مربوط به سر و صدا و…کاهش انرژی حائز اهمیت است.
دراتاق های تمیز می توان با بهینه سازی انرژی و طراحی های درست تا حد زیادی در مصرف انرژی کلین روم صرفه جویی نمود. در اینجا به شرح برخی از این روش ها می پردازیم:
1. انتخاب کلاس اتاق (کلاس بندی اتاق تمیز): قبل از هر چیز باید تعیین شود که یک اتاق در چه کلاسی از لحاظ آلودگی باید قرار گیرد. باید مناطق بحرانی و غیر بحرانی مشخص شوند و بر اساس نیازشان شرایط خاص در نظر گرفته شود.نیاز نیست که تمامی فضاها مناطق بحرانی با کلاس تمیزی بالا به حساب ایند بهتر است شرایط حفاظت از این مناطق با در نظر گرفتن کلاسهای تمیزی پایین تر گارانتی شود.
2. استفاده از محیط های تا حد امکان کوچک: صرفه جویی در استفاده از محیط های کوچک به جای اتاق های بزرگ، هر چه اتاق کوچکتر باشد هزینه نصب فیلتر هپا در کل سقف خواهدشد و فن فیلتر یونیت کمتری مورد نیاز می باشد.
3. حجم هوای اتاق: به دنبال راه هایی برای بهینه سازی و کم کردن حجم هوای اتاق باشید. کاهش گردش مجدد هوا صرفه جویی خوبی در انرژی به همراه خواهد داشت.
4. بهینه سازی سایز تجهیزات: قدرت فن وموتور نسبت مستقیم با حجم هوا در نظر گرفته شده دارد.
5. هوا و فشار استاتیکی:. طراحی نادرست کانال های هوا باعث افت فشار قابل ملاحظه ای در کانال ها شده و باعث انتخاب فن با فشار بالاتر و در نتیجه هزینه بیشتر خواهد شد.
استفاده از درایوهای فرکانس متغیر (اینورتر) برای تحقق بخشیدن به صرفه جویی در سایز فن، پمپ ها، برج خنک کن، و برخی چیلرها ضروری است. استفاده از سیستم های دور متغیر15-30% انرژی کمتری نسبت به دور ثابت مصرف می کنند.
6.بهینه سازی توزیع هوا و کاهش افت فشار: انرژی فن نسبت مستقیم با افت فشار دارد. در انتخاب سیستم توزیع هوا دقت کنید چرا که انرژی زیادی را در این بخش می توان ذخیره کرد، استراتژی های کاهش افت فشار عبارتند از:
7. جانمایی درست تجهیزات:
محل نصب موتور فن باید از لحاظ صرف جویی در انرژی در محل مناسبی باشد.
قرارگیری موتور در مسیر جریان موجب گرم شدن هوای داخلی شده. اما دسترسی به موتور را دشوار می سازد.
8. بهینه سازی هوای بیرون: بیشترین بار تهویه در اتاق تمیز از هوای بیرون ناشی می شود. حجم زیاد این هوا نیازمند تهویه و افزایش فشار است. با محدود کردن این مقدار می توان تا حد زیادی صرفه جویی در انرژی داشته باشیم.
شرکت اندیشگران جامع صنعت ایرانیان با توجه به ملاحظات مصرف انرژی در اتاق تمیز اقدام به طراحی و ساخت کلین روم نموده ،تمامی هواسازهای اتاق تمیز مثل هواساژ هایژنیک از نوع موتورهای بهینه شده مجهز به اینورتر در تابلو کنترل، قابل تنظیم در دورهای مختلف و چراغ ها کم مصرف و… می باشند.
1-The VDI 2083: guidelines define the requirements of air purity, of work places … transportation cleaning, commercial management and energy management for cleanrooms.
2-BS8568:2013 is a new British Standard that gives recommendations on reducing energy consumption and maintaining energy efficiency in new and existing cleanrooms and clean air devices.
